کد مطلب:323 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:260
احکام اِقرار
«اِقرار» یعنی كسی اعتراف نماید و به صورت جزم و یقین خبر دهد كه دیگری بر عهده او حقّی دارد، یا حق داشتن خود بر عهده دیگری را نفی كند، یا بگوید فلان چیزی كه در تصرّف اوست مالِ دیگری است، یا مثلاً فلان شخص فرزند یا برادر اوست، یا اعتراف كند كه فلان جرم یا جنایت را ـ كه قهراً موجب تعزیر، قصاص یا حدّ شرعی است ـ مرتكب شده است.
(مسأله 3253) اقرار به هر لفظی كه صورت پذیرد ـ گرچه صریح نباشد و با قرائنی دیگر چون اشاره، رسا باشد ـ كفایت می كند و نافذ است، ولی اگر لفظی را كه گفته ظاهر در اقرار نباشد واحتمالات دیگر در آن راه داشته باشد، اقرار ثابت نمی شود.
(مسأله 3254) اقرار كننده باید بالغ و عاقل و دارای قصد و اختیار باشد، بنابراین اقرار كودك، دیوانه، مست و یا كسی كه به وسیله هیپنوتیزم در خواب بدون قصد و اختیار اقرار كرده، و یا كسی كه در حال تهدید یا زیر فشار جسمی یا روحی اقرار نموده اعتبار ندارد ولی اقرار بیمار در مرضی كه به مرگ او منتهی می شود اجمالاً نافذ است، پس اگر مورد وثوق باشد همه آن صحیح است و گرنه نسبت به زاید بر ثلث مال نافذ نیست، و نیز اقرار معلّق ثابت نمی شود.
(مسأله 3255) اقرار شخص سفیه نسبت به امور مالی اعتبار ندارد، بنابراین اگر سفیه اقرار نماید مبلغی به دیگری بدهكار است یا چیزی كه در دست او می باشد مال دیگری است، اقرار او نافذ نیست، ولی اقرار سفیه نسبت به امور غیر مالی اعتبار دارد.
(مسأله 3256) اقرار شخص ورشكسته ای كه توسّط حاكم شرع از تصرّف در اموال خود منع شده، حتّی نسبت به امور مالی معتبر و نافذ است، مشروط بر این كه به ضرر دیگری نباشد، خواه زمان بدهكار شدنِ خود را پیش از حكم به ورشكستگی ذكر كند یا
[560]
بعد از آن، ولی اگر پس از حكم به ورشكستگی اقرار به بدهكاری نماید، طلبكار جدید با سایر طلبكاران در اموال او شریك نمی شود.
(مسأله 3257) در مُقَرّ له (كسی كه به نفع او اقرار شده است) اهلیت شرط نیست، ولی شرعاً باید بتواند آنچه را به نفع او اقرار شده دارا شود و نیز در صحّت اقرار، تصدیق مُقَرّ له شرط نیست ولی اگر مفاد اقرار را تكذیب كند، اقرار مزبور در حق او بی اثر است.
(مسأله 3258) اقرار شخص فقط علیه خودش معتبر است، پس اقرار او علیه دیگران و همچنین به نفع خود معتبر نیست.
(مسأله 3259) اقرار یا شهادتی كه بر روی كاغذ نوشته شده یا بر روی نوار ضبط شده است و شباهت زیادی به صدا یا خط كسی دارد، در صورتی كه احتمال جعلی بودن آن داده شود، یا احتمال دهند در شرایط غیر عادّی و با فشار و تهدید یا فریب انجام شده باشد، اعتباری ندارد.
(مسأله 3260) پس از تحقّق اقرار شرعی، اِنكار اعتباری ندارد، به عنوان مثال اگر اقرار كند: «فلانی مبلغ بیست هزار تومان از من طلبكار است» و پس از آن انكار نماید، انكار او اثری ندارد، همچنین اگر پس از اقرار به بدهكاری، مقداری از آن را انكار نماید، باز هم اعتباری ندارد.
(مسأله 3261) اگر كذب اقرار نزد حاكم شرع ثابت شود، آن اقرار بی اثر خواهد بود.
(مسأله 3262) اگر به بدهكاری خود اقرار نماید ولی بگوید: «آن را پرداخت كرده ام»، بدهكاری او ثابت می شود ولی پرداخت آن را باید اثبات نماید.
(مسأله 3263) اقرار به چیزی كه عقلاً یا عادتاً محال باشد یا بر حسب شرع صحیح نباشد مؤثر نیست، بنابر این اقرار باید به چیزی باشد كه دارای اثر و حكم شرعی است، مانند اقرار به مال موجود یا بدهكاری یا منفعت یا كار و یا حقّی كه می توان اقرار كننده را ملزم به انجام یا ادَای آن نمود، و یا اقرار به گناهی كه می توان او را به مجازات آن محكوم كرد، پس اقرار به بدهكاری مبلغی كه بابت قمار و مانند آن است اعتباری ندارد.
(مسأله 3264) اقرار به نسب، مانند اقرار به فرزند بودن برای كسی، با چند شرط پذیرفته می شود:
اوّل: احتمال داده شود كه اقرار كننده راست می گوید و تحقّق نسب، عادتاً ممكن
[561]
باشد. دوم: تحقّق نسب شرعاً صحیح باشد. سوم: شخص دیگری مدّعی آن نباشد. چهارم: نسبت به كودكی باشد كه در اختیار اوست. و در صورت تحقّق این شرایط، نیازی به تصدیق كودك نیست و انكار او نیز پس از بلوغ مسموع نخواهد بود، ولی ادّعای فرزندی شخص بالغ در صورتی پذیرفته می شود كه او هم تصدیق نماید.
(مسأله 3265) اختلاف بین اقرار كننده و كسی كه برای او اقرار شده در سبب اقرار، مانع از صحّت اقرار نیست.
(مسأله 3253) اقرار به هر لفظی كه صورت پذیرد ـ گرچه صریح نباشد و با قرائنی دیگر چون اشاره، رسا باشد ـ كفایت می كند و نافذ است، ولی اگر لفظی را كه گفته ظاهر در اقرار نباشد واحتمالات دیگر در آن راه داشته باشد، اقرار ثابت نمی شود.
(مسأله 3254) اقرار كننده باید بالغ و عاقل و دارای قصد و اختیار باشد، بنابراین اقرار كودك، دیوانه، مست و یا كسی كه به وسیله هیپنوتیزم در خواب بدون قصد و اختیار اقرار كرده، و یا كسی كه در حال تهدید یا زیر فشار جسمی یا روحی اقرار نموده اعتبار ندارد ولی اقرار بیمار در مرضی كه به مرگ او منتهی می شود اجمالاً نافذ است، پس اگر مورد وثوق باشد همه آن صحیح است و گرنه نسبت به زاید بر ثلث مال نافذ نیست، و نیز اقرار معلّق ثابت نمی شود.
(مسأله 3255) اقرار شخص سفیه نسبت به امور مالی اعتبار ندارد، بنابراین اگر سفیه اقرار نماید مبلغی به دیگری بدهكار است یا چیزی كه در دست او می باشد مال دیگری است، اقرار او نافذ نیست، ولی اقرار سفیه نسبت به امور غیر مالی اعتبار دارد.
(مسأله 3256) اقرار شخص ورشكسته ای كه توسّط حاكم شرع از تصرّف در اموال خود منع شده، حتّی نسبت به امور مالی معتبر و نافذ است، مشروط بر این كه به ضرر دیگری نباشد، خواه زمان بدهكار شدنِ خود را پیش از حكم به ورشكستگی ذكر كند یا
[560]
بعد از آن، ولی اگر پس از حكم به ورشكستگی اقرار به بدهكاری نماید، طلبكار جدید با سایر طلبكاران در اموال او شریك نمی شود.
(مسأله 3257) در مُقَرّ له (كسی كه به نفع او اقرار شده است) اهلیت شرط نیست، ولی شرعاً باید بتواند آنچه را به نفع او اقرار شده دارا شود و نیز در صحّت اقرار، تصدیق مُقَرّ له شرط نیست ولی اگر مفاد اقرار را تكذیب كند، اقرار مزبور در حق او بی اثر است.
(مسأله 3258) اقرار شخص فقط علیه خودش معتبر است، پس اقرار او علیه دیگران و همچنین به نفع خود معتبر نیست.
(مسأله 3259) اقرار یا شهادتی كه بر روی كاغذ نوشته شده یا بر روی نوار ضبط شده است و شباهت زیادی به صدا یا خط كسی دارد، در صورتی كه احتمال جعلی بودن آن داده شود، یا احتمال دهند در شرایط غیر عادّی و با فشار و تهدید یا فریب انجام شده باشد، اعتباری ندارد.
(مسأله 3260) پس از تحقّق اقرار شرعی، اِنكار اعتباری ندارد، به عنوان مثال اگر اقرار كند: «فلانی مبلغ بیست هزار تومان از من طلبكار است» و پس از آن انكار نماید، انكار او اثری ندارد، همچنین اگر پس از اقرار به بدهكاری، مقداری از آن را انكار نماید، باز هم اعتباری ندارد.
(مسأله 3261) اگر كذب اقرار نزد حاكم شرع ثابت شود، آن اقرار بی اثر خواهد بود.
(مسأله 3262) اگر به بدهكاری خود اقرار نماید ولی بگوید: «آن را پرداخت كرده ام»، بدهكاری او ثابت می شود ولی پرداخت آن را باید اثبات نماید.
(مسأله 3263) اقرار به چیزی كه عقلاً یا عادتاً محال باشد یا بر حسب شرع صحیح نباشد مؤثر نیست، بنابر این اقرار باید به چیزی باشد كه دارای اثر و حكم شرعی است، مانند اقرار به مال موجود یا بدهكاری یا منفعت یا كار و یا حقّی كه می توان اقرار كننده را ملزم به انجام یا ادَای آن نمود، و یا اقرار به گناهی كه می توان او را به مجازات آن محكوم كرد، پس اقرار به بدهكاری مبلغی كه بابت قمار و مانند آن است اعتباری ندارد.
(مسأله 3264) اقرار به نسب، مانند اقرار به فرزند بودن برای كسی، با چند شرط پذیرفته می شود:
اوّل: احتمال داده شود كه اقرار كننده راست می گوید و تحقّق نسب، عادتاً ممكن
[561]
باشد. دوم: تحقّق نسب شرعاً صحیح باشد. سوم: شخص دیگری مدّعی آن نباشد. چهارم: نسبت به كودكی باشد كه در اختیار اوست. و در صورت تحقّق این شرایط، نیازی به تصدیق كودك نیست و انكار او نیز پس از بلوغ مسموع نخواهد بود، ولی ادّعای فرزندی شخص بالغ در صورتی پذیرفته می شود كه او هم تصدیق نماید.
(مسأله 3265) اختلاف بین اقرار كننده و كسی كه برای او اقرار شده در سبب اقرار، مانع از صحّت اقرار نیست.